Τι ακριβώς περιλαμβάνει το πρόγραμμα Kythera Trails;

Ν.Γ.: Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης που έχει στόχο τη διάσωση και τον εμπλουτισμό της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυθήρων, συμβάλλοντας παράλληλα στην ευημερία της τοπικής κοινωνίας. Περιλαμβάνει την αποκατάσταση παλιών μονοπατιών αλλά και παραδοσιακών δραστηριοτήτων κατά μήκους αυτών, ενώ πλαισιώνεται από καινοτόμες δράσεις όπως η πιστοποίηση Green Flag Trails, που επιφέρουν θετικό περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο. Βασικό εργαλείο στην προ­σπάθεια αυτή αποτελεί η προσέγγιση INCREAte του Μεσογειακού Ινστιτούτου για τη Φύση και τον Άνθρωπο (MedINA), που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στα Κύθηρα. Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώθηκε η «Στρατηγική για τον Τουρισμό στα Κύθηρα» με έξι αλληλένδετους θεματικούς άξονες, βάσει της οποίας επιτεύχθηκε σύμπραξη του MedINA με το ΚΙΠΑ, το Δήμο Κυθήρων και την Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων & Αντικυθήρων (ΕΕΠΚΑ).

Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά των μονοπατιών των Κυθήρων;

Ρ.Ζ.: Το δίκτυο Kythera Trails αποτελείται από 11 κυκλικές θεματικές διαδρομές συνολικού μήκους 100 χλμ. Παράλληλα με την αποκατάσταση των παλιών παραδοσιακών μονοπατιών, αναπτύχθηκε μια διαδρομή via ferrata, εκδόθηκε οδηγός canyoning για επτά φαράγγια, ενώ ξεκινάει η κατασκευή διαδρομών ορεινής ποδηλασίας και η περαιτέρω επέκταση του δικτύου μονοπατιών. Τρεις από τις θεματικές αυτές διαδρομές έγιναν οι πρώτες στην Ευρώπη που βραβεύτηκαν με την πιστοποίηση Green Flag Trails. Με τη χρήση της νέας ιστοσελίδας και της εφαρμογής για κινητά, οι επισκέπτες έχουν πρόσβαση σε 417 αφηγήσεις που συνοδεύουν τα σημεία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με ποιους τρόπους συνεισφέρει το Kythera Trails στη βιωσιμότητα;

Ν.Γ.: Συμβάλλοντας στην επέκταση της τουριστικής περιόδου και διασπείροντας χωρικά και χρονικά τον τουρισμό στο νησί, το Kythera Τrails προσπαθεί, και εν μέρει τα έχει καταφέρει, να πείσει την τοπική κοινωνία να ακολουθήσει ένα διαφορετικό τουριστικό μοντέλο σε σχέση με αυτό του μαζικού τουρισμού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Με αυτό τον τρόπο και σε συνδυασμό με διάφορες δράσεις διαχείρισης υδατικών πόρων, συμβάλει επίσης στην άμβλυνση του υδατικού ελλείμματος, η οποία κορυφώνεται απότομα το καλοκαίρι λόγω τουρισμού. Έργα όπως η αποκατάσταση των παλιών παραδοσιακών μονοπατιών και μικροφραγμάτων, είναι αειφόρες πράσινες υποδομές χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος που ευθυγραμμίζονται με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Τέλος, με το έργο ‘Terra Kytheria’ προάγουμε τη βιώσιμη γεωργία στα Κύθηρα. Πρόκειται για ένα σύστημα καλλιέργειας και πιστοποίησης, προσαρμοσμένο στις τοπικές μεθόδους, το οποίο διατηρεί τη βιοποικιλότητα και τα παραδοσιακά αγροτικά τοπία του νησιού. Με σκοπό την ενίσχυση των ελαιοπαραγωγών και την ανάδειξη του κυθηραϊκού ελαιόλαδου, θα αναπτυχθούν επιχειρηματικές και πολιτιστικές γέφυρες μεταξύ τουρισμού και πρωτογενούς παραγωγής.

Ποια η κοινωνική διάσταση του προγράμματος;

Ρ.Ζ.: Βασικός στόχος είναι η οικοδόμηση ενός επιχειρηματικού οικοσυστήματος το οποίο ενισχύει τη δικτύωση των επιχειρηματιών και τις συνέργειες σε τοπικό επίπεδο. Το πρόγραμμα στηρίζει εμπράκτως τις υφιστάμενες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του νησιού, κάποιες από τις οποίες έχουν καταγράψει αύξηση επισκεπτών εκτός τουριστικής σεζόν 20-30% ετησίως, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα του 2021. Παράλληλα, έχει το­νωθεί η νεανική επιχειρηματικότητα, με πρωτοβουλίες στον τομέα των υπαίθριων δραστηριοτήτων και νέες θέσεις εργασίας μεγαλύτερης διάρκειας. Για το σκοπό αυτό διοργανώθηκαν δωρεάν σεμινάρια ξενάγησης ερμηνείας που οδηγούν στη σχετική πιστοποίηση ξεναγών. Σημαντική είναι η ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας. Η δράση «Υιοθέτησε ένα Μονοπάτι» κάθε χρόνο βρίσκει περισσότερους αναδόχους (τοπικοί σύλλογοι, ιδιώτες, επιχειρήσεις) που φροντίζουν τις διαδρομές. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό ότι τα μονοπάτια του νησιού δεν τα χρησιμοποιούν μόνο οι επισκέπτες, άλλα και οι κάτοικοι. Έχουν διοργανωθεί πάνω από 80 κυριακάτικες ξεναγήσεις αλλά και μια σειρά αθλητικών εκδηλώσεων του πρωταθλήματος ‘Svelta’. Το κλειδί για όλες τις μικρές ή μεγάλες επιτυχίες, είναι οι συνέργειες των ανθρώπων και φορέων που δρουν στο νησί, οι οποίοι οραματίζονται και εργάζονται σκληρά για ένα βιώσιμο μέλλον στον τόπο τους.